Oracións

María, a muller do silencio e a interioridade

     Xesús regresou á súa casa, cos seus pais, a Nazaré e vivía suxeito a eles. A súa nai conservaba estas cousas no seu corazón. Xesús ía crecendo en sabedoría, en estatura e en graza diante de Deus e dos homes. (Lucas 2, 51 – 52).

 

        María, a muller do silencio, a muller dos segredos, a muller da interioridade aparécenos relatada no evanxeo de Lucas baixo esa perspectiva; no seu corazón que garda na súa máis profunda intimidade o que Divos vai facendo no silencio e na escuridade da súa propia fe a partir do feito mesmo da Anunciación: non é outra cousa que pór luz sobre todo aquilo que ela xa viña vivindo no seu corazón, preparada desde sempre.

        Este vínculo tan profundamente especial co que Deus formara a súa vida, María é a muller da interioridade, a muller do espírito, é a muller da escoita atenta. María é quen sabe dos segredos de Deus, a que vai rumiando interiormente como Deus permite que así o faga; é verdadeiramente portadora da Palabra porque nela atopa o mellor lugar para expresarse.

        María é a muller onde a palabra atopa a súa mellor expresión porque é a muller do silencio, a muller da interioridade, a muller onde a Palabra atopa todas as súas posibilidades ata chegar a facerse carne: primeiro na crenza que nace no seu corazón oínte e despois no seu propio seo. María aparece cun silencio máis que austero en todo o Evanxeo: deixa todo o protagonismo á Palabra para que poida ter eco no corazón dos homes.

         María non quere darse a mostrar a si mesma senón ao que Deus obra no seu corazón, como se amosa no canto do Magníficat, cando María acode como servidora a axudar á súa curmá Sabela, sabéndose afortunada de levar no seu seo o Salvador do mundo, non dubida en axudar e coidar dos seus.

        O silencio de María é un silencio expectante; non é un silencio que mata, é un silencio atento, é o silencio que nos pon en situación de nenos, é dicir, abertos ao que está por vir, aparecer, que de man de Deus vén revelarse para que no segredo, no sinxelo, no silencio, e no crecemento do desexo polas cousas de Deus nós tamén vaiamos sendo formados na escola de Nazaré como quen nos facemos oíntes da Palabra, é dicir, homes e mulleres de fe.

        Na seguinte canción de María observamos como a humildade, o servizo, a confianza e a entrega, fan da discreta María de Nazaré, a muller máis importante da historia: 

Levo dentro a esperanza desexada
que me inunda, que me envolve, que me chama;
Son pequena, son sinxela,
son a escrava,
pero sei que teño todo
e non son nada.

Levo dentro de min
ao que me fai feliz
e ditosa me han de chamar.
Son aquela muller
que esperaba Israel
porque lle dixo que sí,
vai nacer
Carne a Palabra.

Inda recordo como foi
e inda que espantada,
hoxe alédome e sorrío confiada.
Cuando o anxo me deixou,
eu inda tremía
de esperanza, de ilusión, desconcertada.

Pero pronto sentín
que O que latexa por Min
me empurraba a levarle a Isabel,
o alento de Deus
coa súa sombra me cubriu
e agora teño que irme de aquí
á montaña, á montaña.

Todo queda coma onte
pero na miña alma
un amor descoñecido  embriagame.

Sempre teño amado o que son
e me humillaba,
escondida tras das rexas da miña casa.

Pero Deus se fixou naquela humillación

e con todo o seu poder ergueume;
Eu quería pasar
oculta dos demáis
e agora vexo a esperanza florecer
nas miñas entrañas, nas miñas entrañas.

Levo dentro a esperanza desexada
que me inunda, que me envolve, que me chama;
Son pequena, son sinxela,
son a escrava,
pero sei que teño todo
e non son nada. 

---------------------------------------------------------------------------

Ruído, silencio e interioridade a través da música da mocidade.

        Para moitas familias e profesores un dos trazos característicos dos mozos de hoxe é o pánico ao silencio. Cando se ven obrigados a estar sós, envólvense nun continuo tapiz sonoro, xa sexa na súa habitación (esa música a todo volume, todas as redes sociais das novas tecnoloxías que normalmente illan moito máis que comunican…) ou na rúa (o mp3, o ipod?). Á hora de educar na interioridade, ese medo ao silencio, que recorda en certo xeito o famoso horror vacui da antigüidade, supón un obstáculo realmente serio.

        Algunhas cancións comerciais actuais reflicten nas súas letras esa necesidade de vivir rodeados dun permanente “ruído de fondo”. Joaquín Sabina ten unha canción titulada precisamente Ruído:

Mucho, mucho ruido,
ruido de tijeras,
ruido de escaleras
que se acaban por bajar.
Mucho, mucho ruido,
tanto, tanto ruido.
Tanto ruido y al final...
Tanto ruido y al final...
Tanto ruido y al final
la soledad.

Ruido de tenazas,
ruido de estaciones,
ruido de amenazas,
ruido de escorpiones.
Tanto, tanto ruido.

Ruido de abogados,
ruido compartido,
ruido envenenado,
demasiado ruido.

Ruido platos rotos,
ruido años perdidos,
ruido viejas fotos,
ruido empedernido.

Ruido de cristales,
ruido de gemidos,
ruidos animales,
contagioso ruido.

Ruido mentiroso,
ruido entrometido,
ruido escandaloso,
silencioso ruido.

Ruido acomplejado,
ruido introvertido,
ruido del pasado,
descastado ruido.

Ruido de conjuros,
ruido malnacido,
ruido tan oscuro
puro y duro ruido.

Ruido qué me has hecho,
ruido yo no he sido,
ruido insatisfecho,
ruido a qué has venido.

Ruido como sables,
ruido enloquecido,
ruido intolerable,
ruido incomprendido.

Ruido de frenazos,
ruido sin sentido,
ruido de arañazos,
ruido, ruido, ruido.

        Traballar coa letra desta canción, que foxe do silencio e enxalza o ruído, pode servirnos para ver ata que punto os mozos se identifican ou non con elas. O óptimo sería ver o absurdo de optar pola evasión levada ata o extremo.

         Para traballar o contrario, o valorar o silencio e a interioridade, podemos analizar outras cancións seguindo estes tres pasos:

1)      Recoñecer o problema.

2)      Suscitar a pregunta polo propio eu interior.

3)      Ampliar a procura no propio interior ata a apertura á transcendencia.

Na canción Silencio de David Bisbal recoñécese, describindo unha ruptura amorosa, que o peor é enfrontarse ao silencio, “tan doloroso, tan baleiro e tan morto”:

Ya no tengo palabras, de todo y de nada,
el tiempo se las llevó,
sólo queda la noche en mi interior
y este frío de amor,
y esta calma que rompe el corazón.
De esta guerra yo he sido el perdedor,
y se clava muy dentro este silencio,
eterno y mudo como el recuerdo
del amor que tú me diste.
Silencio, tan grande, tan vacío y tan muerto...
Cómo quema este dolor del silencio,
que llena cada espacio en mi cuerpo.
Cómo duele este silencio de amor.

        Para recoñecer que o ser humano actual ten un problema coa propia interioridade, da que soe fuxir con calquera escusa, pode servir esta irónica letra de Luis Eduardo Aute, titulada precisamente Asomarse al interior.

Por fuera estoy bien, incluso parece
que nunca he sufrido,
aunque algunas veces me falle el oído,
y el fuelle también,
pero por dentro, ¡ay, por dentro...!
Por dentro mi yo es como un clon dividido
entre el alma y el gen.

Y como decía Madame Curie,
o no sé si fue Salvador Dalí:
“mejor enredarse en las redes del exterior
porque es peligroso asomarse al interior”.

Y no es por joder, pero hay quien me dice
que con este tipo aún puedo pensar
en quitarle algún hipo a alguna mujer,
pero por dentro, ¡ay, por dentro...!
Por dentro me tengo que hacer
una lipo del ser y el no-ser.

Y en cuanto a la edad,  me dicen que el tiempo

me ha dado un carisma más sofisticado
y acepto el sofisma, porque es la verdad,
pero por dentro, ¡ay, por dentro...!
Por dentro me parte el hachazo
de un cisma en cuarto y mitad.

        Avanzando cara ao positivo si que existen cancións que permiten ver que o ser humano leva no seu interior unha pregunta que o supera: planean o reto da entrada dentro dun mesmo. Unha das cancións que suscita esta pregunta é de Alejandro Sanz, Cuando nadie me ve; na letra da canción vemos como apenas nos coñecemos a nós mesmos e non sabemos dicir quen somos cando estamos a soas (ou sexa, cando ninguén – só nós mesmos- nos ve):

A veces me elevo, doy mil volteretas,
a veces me encierro tras puertas abiertas,
a veces te cuento: ¿por qué este silencio?
y es que a veces soy tuyo y a veces del viento.

A veces de un hilo y a veces de un ciento
y hay veces, mi vida, te juro que pienso:
¿por qué es tan difícil sentir como siento?
Sentir - ¡cómo siento! - que sea difícil.

A veces te miro y a veces te dejas,
me prestas tus alas, revisas tus huellas,
a veces por todo aunque nunca me falles,
a veces soy tuyo y a veces de nadie,
a veces te juro de veras que siento,
no darte la vida entera,
darte sólo esos momentos
¿por qué es tan difícil?...
Vivir sólo es eso... vivir sólo es eso...
¿por qué es tan difícil?

Cuando nadie me ve puedo ser o no ser,
cuando nadie me ve pongo el mundo del revés,
cuando nadie me ve no me limita la piel,
cuando nadie me ve puedo ser o no ser,
cuando nadie me ve.

A veces me elevo, doy mil volteretas,
a veces me encierro tras puertas abiertas
a veces te cuento por qué este silencio,
y es que a veces soy tuyo y a veces del viento.

Te escribo desde los centros
de mi propia existencia
donde nacen las ansias, la infinita esencia,
hay cosas muy tuyas que yo no comprendo,
y hay cosas tan mías, pero es que yo no las veo,
supongo que pienso que yo no las tengo,
no entiendo mi vida, se encienden los versos
que a oscuras te puedo, lo siento no acierto,
no enciendas las luces que tengo
desnudos el alma y el cuerpo.

        Menos profunda, pero máis accesible para adolescentes, é a canción Esta Soy Yo, de El sueño de Morfeo. Que somos? Un misterio para nós mesmos:

Esta soy yo, esta soy yo.
Dicen que soy un libro sin argumento
que no sé si vengo o voy
que me pierdo entre mis sueños.
Dicen que soy una foto en blanco y negro,
que tengo que dormir más,
que me puede mi mal genio.
Dicen que soy una chica normal
con pequeñas manías que hacen desesperar,
que no sé bien dónde está el bien y el mal,
dónde está mi lugar.

Y esta soy yo asustada y decidida
una especie en extinción, tan real como la vida.
Y esta soy yo ahora llega mi momento
no pienso renunciar, no quiero
perder el tiempo.
Y esta soy yo, y esta soy yo…

Dicen que voy como un perro sin su dueño,
como barco sin un mar,
como alma sin su cuerpo.
Dicen que soy un océano de hielo
que tengo que reír más
y callar un poco menos.
Dicen que soy una chica normal…

Y esta soy yo…
No soy lo que tú piensas, no soy tu Cenicienta,
No soy la última pieza de tu puzzle sin armar.
No soy quien ideaste, quizá te equivocaste,
Quizá no es el momento.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

E.S.O

        A educación da interioridade é un proceso de desvelamento que leva ao mozo/a a ir descubrindo, a partir da experiencia da riqueza do ser persoa, un novo enfoque do seu xeito de relacionarse e de entender o outro, a presenza dun Ti diferente a si mesmo e a todos pero que está presente en todo e en todos. A oración tamén pode vivirse en silencio, en harmonía directa con Deus. Sen ruído, cara a cara con Deus, da dúbida, do temor… pásase ao perdón, á paz e ao descubrimento do noso gran tesouro: nós mesmos.

Silencio e oración (revista Nuevo Mundo).

        É difícil orar se non se sabe orar, pero temos que axudarnos. O primeiro paso é o silencio. Non podemos pornos directamente ante Deus se non practicamos o silencio interior e exterior. O silencio interior é moi difícil de conseguir, pero hai que facer o esforzo. En silencio, atoparemos nova enerxía e unha unión verdadeira. Teremos a enerxía de Deus para facer ben todas as cousas, así como a unidade dos nosos pensamentos cos seus pensamentos, das nosas oracións coas súas oracións, a unidade dos nosos actos cos seus actos, da nosa vida coa súa vida. A unidade é o froito da oración, da humildade, do amor.

        Deus fálanos no silencio do corazón. Se estás fronte a Deus en oración e silencio, El falarache; entón, saberás que non es nada. E só cando comprendemos a nosa nada, a nosa vacuidade, Deus pode enchernos de Si mesmo. As almas de oración son almas de gran silencio.

        O silencio dános unha nova perspectiva acerca de todas as cousas. Necesitamos silencio para chegar ás almas. O esencial non é o que dicimos, senón o que Deus nos di e o que di a través de nós. Nese silencio, El escóitanos; nese silencio, El fálalle ao alma e, no silencio, escoitamos A súa voz.

        Escoita en silencio, porque se o teu corazón está cheo doutras cousas, non poderás oír a súa voz. Agora ben, cando o escoitaches na quietude do teu corazón, entón o teu corazón estará cheo del. Para isto, necesítase moito sacrificio e, se realmente queremos e desexamos orar, habemos de estar dispostos a facelo agora. Estes só son os primeiros pasos cara á oración, pero se non nos decidimos a dar o primeiro con determinación, nunca chegaremos ao último: a presenza de Deus.
As persoas contemplativas e os ascetas de todos os tempos e relixións buscaron a Deus no silencio e a soidade dos desertos, selvas e montañas. O propio Xesús pasou corenta días no deserto e nas montañas comungando durante longas horas co seu Pai no silencio da noite.

        Nós tamén estamos chamados a retirarnos cada certo tempo para entrar no silencio e a soidade máis profunda con Deus; xuntos, como comunidade, ou tamén individualmente, como persoas, para estar a soas con El, afastados dos nosos libros, pensamentos e recordos, totalmente desposuídos de todo, para vivir amorosamente na súa presenza, silenciosos, baleiros, expectantes, inmóbiles.

        A Deus non o podemos atopar no medio do ruído e a axitación. Na natureza, as árbores, as flores e a herba crecen en silencio; as estrelas, a lúa e o sol móvense en silencio. O esencial non é o que dicimos, senón o que Deus nos di a nós ou o que di a través de nós. No silencio, El escóitanos; no silencio, El fala ás nosas almas. No silencio, concédenos o privilexio de escoitar A súa voz.

Silencio dos ollos,
silencio dos oídos,
silencio da boca,
silencio da mente .
... no silencio do corazón
Deus fala.

        É necesario o silencio do corazón para poder oír a Deus en todas partes, na porta que se pecha, na persoa que nos necesita, nos paxaros que cantan, nas flores, nos animais.

        Se coidamos o silencio, será fácil orar. Nas historias e escritos, hai demasiadas palabras,  demasiada repetición, demasiada teimosía. A nosa vida de oración sofre moito, porque o noso corazón non está en silencio.

        A verdadeira oración é unión con Deus, unión tan esencial como a da vide e bacelos, que é a imaxe que nos ofrece Xesús no evanxeo de san Xoán. Necesitamos a oración; necesitamos que esa unión produza bos froitos. Os froitos son o que elaboramos coas nosas mans, xa sexan alimentos, roupas, diñeiro ou outra cousa. Todo iso é o froito da nosa unión con Deus. Necesitamos unha vida de oración, de pobreza e de sacrificio para facelo con amor.

______________________________________________________________________

ORACION AO SEÑOR SILENCIO

Ignacio Fernández

        Amado silencio, faime un sitio, pois veño contarche o meu gran desexo:

        Quero unirme a ti e contemplarte con detemento, descifrar o teu pensamento, respirar o teu alento, andar o teu camiño, pisar as túas pegadas. Máis que ningunha outra cousa deste mundo, arelo coñecer as túas profundidades, ser un fiel amigo, escoitar a túa voz e levar á práctica o teu coñecemento e sabios consellos.

 
        Amado silencio, desexo vivir na túa paz, na túa harmonía, saber da túa graza e marabilla, da túa canción, do teu rumoreo, dos teus aloumiños e dozura. Desexo navegar na túa barca, izar as velas ao vento e que a súa corrente nos impulse. Que a marea nos arrastre, que as ondas nos adurmiñen, que os golfiños nos acompañen, que o voo da gaivota cruce o noso destino e que o sol do teu amencer quente sen descanso o meu corazón. Que no luscofusco e no soño o lume non se apague e o brillo da lúa trace a ruta ao teu infinito, e sexa esta unha viaxe eterna.

        Quero camiñar contigo polos frondosos bosques para que me fales das plantas, das árbores e dos seus recordos, da súa vida e percepcións, da súa forza e esplendor, da entrega da súa madeira e da nobreza que os fai dignos do seu, cada día, máis extinguida liñaxe e froitos.

        Amado silencio, quero que sexas o meu sherpa, que me axudes na ascensión á montaña, a conquistar a súa dificultade e terreo abrupto, a abrirme paso no medio da tormenta e camiñar polo fío do imposible, a consolar o meu cansazo e dor xunto ao teu lume.

        Desexo que sexas ti quen me diga como se pintan as cores do arco iris, que me expliques o por que da choiva e os seus efectos, que me fales da sementeira, da seitura e dos homes que traballan e aman a terra.

 
        Quero que me contes cousas dos humanos, o por que sorrimos ou choramos, de onde nos nace o medo, por que buscamos abrazarnos unhas veces e outras, en cambio, nos ferimos ou matamos.

        Amado silencio, fálame de min, porque necesito máis que nunca recoñecerme, saber dos meus sentimentos, xeitos e procederes, o por que ás veces me oculto ou xogo a ser o que en verdade non son. Quero que me desveles os meus profundos misterios, que me axudes a entender o seu significado e a non carecer de valor para enfrontalos, que me contes cousas acerca da luz, a súa graza e a miña mensaxe.

 
        Amado silencio, hoxe busco unha alianza definitiva, o teu retrato sen tempo, o sabor da túa nada, contemplar marabillado os teus floridos campos, recender os teus infinitos perfumes e respirar o teu sopro interno.

 
        Querido silencio, hoxe entrégome ao teu abrazo e á sensualidade dos teus bicos, pois preciso comprender as bágoas das estrelas cando miro ao ceo.

 
        Amado meu, hoxe búscome no ardor da túa voz.